
Polyethylene glycol (PEG) เป็นพอลิเมอร์สังเคราะห์ที่ได้รับความนิยมอย่างมากในสาขาชีววิทยาและเวชศาสตร์ เนื่องจากสมบัติที่โดดเด่นของมัน PEG ถูกใช้ในการประยุกต์หลากหลายตั้งแต่การผลิตยาและอุปกรณ์ทางการแพทย์ ไปจนถึงการปรับเปลี่ยนเซลล์และเนื้อเยื่อ
สมบัติพิเศษของ PEG
PEG เป็นพอลิเมอร์ที่มีสายโซ่ยาวประกอบด้วยหน่วย 반복ของ ethylene oxide (EO)
สมบัติ | คำอธิบาย |
---|---|
ละลายน้ำได้ดี | PEG สามารถละลายได้ในน้ำอย่างสมบูรณ์แบบ ทำให้เหมาะสำหรับการใช้งานในระบบชีวภาพ |
ไบโอคอมพาติเบิล | PEG ปราศจากพิษและไม่ก่อให้เกิดปฏิกิริยาทางภูมิคุ้มกันรุนแรง |
ไม่ย่อยสลายโดยเอนไซม์ | PEG ทนต่อการย่อยสลายจากเอนไซม์ในร่างกาย ทำให้สามารถคงอยู่ได้นานในการใช้งาน |
สร้างฟิล์มที่อ่อนโยน | PEG สามารถสร้างฟิล์มที่ปกคลุมพื้นผิวของวัสดุทางชีวภาพ ทำให้เกิดการป้องกันจากสิ่งแวดล้อม |
การประยุกต์ใช้งาน PEG
PEG ในวงการยา:
-
การขนส่งยา: PEG ถูกใช้เป็นตัวพา (carrier) สำหรับยาบางชนิด เพื่อเพิ่มความละลายของยา และขยายระยะเวลาในการออกฤทธิ์
-
** PEGylation:** การ chemically attach PEG molecules to proteins, peptides, or other drugs. นี่ช่วยใน
- การยืดอายุครึ่งชีวิตของยาในร่างกาย
- การลดปฏิกิริยาทางภูมิคุ้มกัน
- การปรับปรุงสมบัติการดูดซึม
-
** Nanoparticle delivery:** PEG ถูกใช้ในการสร้าง nanoparicle ที่บรรจุยา สามารถนำส่งยาไปยังเป้าหมายอย่างแม่นยำ
PEG ในวงการวิศวกรรมชีวภาพ:
-
** Biomaterials synthesis:** PEG ถูกใช้เป็นองค์ประกอบสำคัญในการสร้าง biomaterial
- สร้าง scaffold (โครงสร้าง) สำหรับการปลูกถ่ายเซลล์
- สร้าง hydrogel (เจล) สำหรับการปล่อยยาอย่างควบคุม
-
** Surface modification:** PEG ช่วยปรับเปลี่ยนสมบัติพื้นผิวของวัสดุ เช่น
- เพิ่มความ biocompatible ของอุปกรณ์ทางการแพทย์
- ลดการเกาะติดของโปรตีนและเซลล์
การผลิต PEG
PEG ถูกสังเคราะห์โดยปฏิกิริยาโพลีเมอไรเซชันของ ethylene oxide โดยมีตัวเร่งปฏิกิริยา (catalyst)
การควบคุมสภาวะปฏิกิริยา เช่น อุณหภูมิ เวลา และความเข้มข้นของสารตั้งต้น จะส่งผลต่อ
- Molecular weight: PEG มี molecular weight ต่างๆ ตั้งแต่ไม่กี่ร้อยまでถึงหลายพัน daltons
- Structure: PEG สามารถมีโครงสร้างเป็น linear, branched, star-shaped
ข้อดีและข้อเสียของ PEG
ข้อดี:
- Biocompatible
- ละลายน้ำได้ดี
- ไม่ย่อยสลายโดยเอนไซม์
ข้อเสีย:
- Cost: PEG มีราคาค่อนข้างสูงเมื่อเทียบกับพอลิเมอร์อื่น
- Production complexity: การสังเคราะห์ PEG ที่มี molecular weight และ structure ต่างๆ อาจมีความซับซ้อน
อนาคตของ PEG
PEG มีศักยภาพที่กว้างขวางในการพัฒนาวิทยาศาสตร์ชีวภาพและเวชศาสตร์
-
การวิจัยในปัจจุบันกำลังมุ่งเน้นไปที่การพัฒนา PEG ที่มีสมบัติใหม่ๆ เช่น
- การตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้น (stimulus-responsive)
- การย่อยสลายได้ (biodegradable)
- การกำหนดเป้าหมายอย่างแม่นยำ
PEG ยังคงเป็นวัสดุชีวภาพที่สำคัญและจะยังคงมีบทบาทสำคัญในอนาคต